Perëndimi i frikësuar nga objekti jashtë Moskës, a po rihap Putin laboratorët e braktisur të Luftës Biologjike?

Zbulimet për veprimet e Rusisë në një zonë që dikur përdorej si fabrikë për prodhimin e armëve të luftës biologjike po shkaktojnë shqetësim në Perëndim.

Konkretisht, sipas një raporti nga Washington Post, Sergiev Posad-6 është një zonë 60 km në verilindje të Moskës, e cila gjatë Luftës së Ftohtë ishte një qendër e madhe kërkimore për armët e luftës biologjike me një histori eksperimentesh me viruse që shkaktojnë linë, Ebolan dhe ethet hemorragjike.

Kjo zonë kishte dalë jashtë funksionimit në dekadat e fundit, gjë që duket se ka ndryshuar këto kohë. Pamjet satelitore të dy viteve të fundit, që nga fillimi i pushtimit të Ukrainës, regjistrojnë rindërtime dhe shtesa të shumta, me të paktën dhjetë ndërtesa të reja. Disa prej tyre kanë karakteristika në përputhje me objektet e nivelit të biosigurisë 4 (BSL-4), të cilat janë të pajisura për të studiuar dhe menaxhuar patogjenë shumë të rrezikshëm.

Siç shihet në imazhet e shpërndara nga Washington Post, të cilat janë marrë përmes Google Earth, MAXAR dhe Planet Labs, puna përfshin përmirësime në sistemet e trajtimit të ajrit, të cilat janë të nevojshme për të mbajtur laboratorët nën presion negativ dhe për të siguruar që çdo patogjen nuk do të “arratiset” në mjedis. Ekspertë të tillë si Andrew C. Weber, një ish-zyrtar i Pentagonit, vërejnë se laboratorët BSL-4 kërkojnë kontroll të saktë të presionit, filtra të fuqishëm dhe pajisje rezervë ventilimi, me ajrin që rinovohet 12 deri në 15 herë në orë.

Një nga ndërtesat e reja përfshin ambiente të mëdha ajrimi dhe detektorë lëvizjeje me siguri të lartë, tregues i laboratorëve me përmbajtje të lartë. Zona ka poste sigurie rrethuese dhe një perimetër të pastër pyjor, i cili parandalon aksesin e pakontrolluar dhe rrit sigurinë e përgjithshme të zonës. Sipas ekspertëve të tillë si Ëilliam Goodhind, objektet e sigurisë së rajonit krijojnë një “shtresë mbrojtëse”, me shtresa të shumta sigurie që e bëjnë të vështirë aksesin për njerëzit e paautorizuar.

Sipas zyrtarëve rusë, laboratorët e rinj do të përdoren për kërkime mbi mikrobet si virusi Ebola, me qëllim forcimin e mbrojtjes së vendit kundër kërcënimeve biologjike dhe pandemive të ardhshme.

Ministria e Mbrojtjes e Rusisë nuk i është përgjigjur pyetjeve në lidhje me aktivitetet specifike, ndërkohë që SHBA dhe vendet e tjera perëndimore po monitorojnë nga afër zhvillimet, duke shprehur shqetësimin se mund të planifikohen armë biologjike.

Historia e Sergiev Posad-6 ngre shqetësime për aktivitetin aktual, pasi qendra ka qenë e lidhur në të kaluarën me programin sovjetik të armëve biologjike. Ndër projektet e epokës sovjetike ishte zhvillimi i metodave për të rritur virusin e lisë në kulturat qelizore, të cilat shkencëtari Milton Leitenberg raportoi në librin e tij në vitin 2012. Analistët e Departamentit të Shtetit të SHBA thonë se programi i armëve biologjike të Rusisë nuk është shpërbërë kurrë, por është “përthithur dhe evoluar” nga Federata Ruse.

Përmirësimet e reja ngrenë shqetësime se Rusia mund të jetë duke kërkuar të rinovojë programin e saj, veçanërisht në mes të luftës në Ukrainë dhe tensioneve me Perëndimin. Udhëheqja ushtarake ruse, me deklarata të tilla si ato të Sergei Borisevich (kreu i Institutit Qendror të Kërkimeve të 48-të të Mbrojtjes Bërthamore, Biologjike dhe Kimike), iu referua rëndësisë së objekteve të reja në mbrojtjen e vendit nga kërcënimet biologjike.

Borisevich, në fakt, theksoi se objekti është “shtylla kurrizore e sistemit të mbrojtjes biologjike të Rusisë”, duke theksuar se roli i tij është të mbrojë trupat dhe popullsinë e përgjithshme nga kërcënimet.

Në të njëjtën kohë, raportet në mediat ruse dhe studimet e pas Luftës së Ftohtë sugjerojnë se qendra vazhdoi të kryente kërkime për sëmundjet infektive edhe pas përfundimit të Luftës së Ftohtë. Në vitin 2020, shkencëtarët Sergiev Posad-6 ndihmuan në zhvillimin e vaksinës Sputnik-V kundër COVID-19.

Disa ekspertë argumentojnë se përmirësimet mund të jenë një mesazh indirekt nga udhëheqja ruse për Perëndimin, i ngjashëm me kërcënimin e përdorimit të armëve bërthamore. Meqenëse Rusia nuk e pranon publikisht ekzistencën e armëve biologjike, këto instalime ushtarake mund të shërbejnë si një kujtesë e fuqisë ushtarake të vendit. Putin ka bërë kërcënime për përdorimin e armëve bërthamore , por hesht për ato biologjike, duke lënë të kuptohet se aftësi të tilla mund të ekzistojnë.

/a.r