“Greqia e Turqia, do bëhen armiq apo miq?”/ Pas tensioneve mes dy vendeve, Erdogan pritet të takojë Mitsotakis

“Greqia dhe Turqia: A do të bëhen armiq apo miq?”. Ky është titulli i shkrimit të rrjetit gjerman të lajmeve “RND” duke iu referuar udhëtimit të nesërm të presidentit turk në vendin tonë, Recep Tayyip Erdogan.

Referuar marrëdhënieve greko-turke, Rrjeti Gjerman i Gazetarisë (RND) shkruan se presidenti turk po udhëton drejt kryeqytetit grek i shoqëruar nga tetë ministra, dhjetëra këshilltarë dhe gazetarë.

“Pas tensioneve serioze të viteve të fundit, të cilat në verën e 2020 pothuajse çuan në një konflikt ushtarak midis dy partnerëve të NATO-s, të dyja palët po i drejtohen dialogut. Megjithatë, korrespondenti i tij, Gerd Heller, vë në dukje se askush në Athinë dhe Ankara nuk pret hapa të mëdhenj përpara apo edhe ndonjë kapërcim të pikave të fërkimit dypalësh të enjten”, duke pasur parasysh kompleksitetin e tyre.

Përpjekje për një “axhendë pozitive”

Megjithatë, Greqia dhe Turqia tani duan të ndalojnë ato mosmarrëveshje që janë të vështira për t’u zgjidhur dhe së pari të kërkojnë mundësi për bashkëpunim në fusha më pak të rrezikshme politikisht.

Për shembull, siç u përmend, bashkëpunimi për çështjet e turizmit dhe bisedimet për lehtësimin e dhënies së vizave për pushuesit turq. Mund të diskutohen kampet verore në çdo vend për studentët.

Ministrja e Kulturës e Greqisë, Lina Mendoni, siç theksohet nga rrjeti gjerman, dëshiron të bisedojë me kolegun e saj turk Mehmet Nuri Ersoy për punën e përbashkët gërmuese të arkeologëve nga të dy vendet.

Megjithatë, zërat në qeverinë greke pretendojnë se duan të kërkojnë një “axhendë pozitive”, raporton RND.

Publikimi përkatës nuk lë në dukje se Erdogani është shfaqur në të kaluarën si një “partner i paparashikueshëm, i çuditshëm”, i cili vetëm vitin e kaluar, pasi u përplas me kryeministrin grek, deklaroi se Mitsotakis nuk ekziston më për të dhe nuk do të takohet kurrë me të.

Presidenti turk ka kërcënuar vazhdimisht se do të lëshojë raketa në Athinë dhe do të pushtojë ishujt grekë: “Do të vijmë befas një natë”, ka thënë disa herë.

“Mitsotakis nuk është më person ‘Non grata’ për të”, raporton RND, duke vënë në dukje se kryeministri grek dhe presidenti turk u takuan në samitin e NATO-s në Vilnius në korrik dhe në margjinat e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së në Nju Jork në shtator, ndërsa javën e kaluar, Erdogan shprehu në një intervistë shpresën për “fillimin e një epoke të re” në marrëdhëniet greko-turke dhe “ndryshimin e faqes” që do të jetë reciprokisht e dobishme për të dy vendet.

Siç sqaron artikulli, Erdogan nuk po flet vetëm, pasi nga 1164 shkelje të hapësirës ajrore greke nga gjuajtësit turq në tremujorin e parë të vitit, nga prilli në nëntor, u regjistruan vetëm tetë, dhe nga 87 beteja ajrore në janar dhe shkurt, asnjë nuk është vërejtur që nga marsi.

Në të njëjtën kohë, rrjeti gjerman RND thekson se numri i emigrantëve të parregullt që kalojnë nga Turqia në ishujt e Egjeut është ulur me 60% që nga shtatori.

Dhe siç shpjegon artikulli përkatës, ndryshimi i qëndrimit të Erdogan ndaj Greqisë “është pjesë e një korrigjimi më të gjerë të kursit të politikës së jashtme.”

“Presidenti turk po kërkon kontakte të reja me Perëndimin, një ndryshim i diktuar nga problemet ekonomike me të cilat përballet vendi. Turqia po përballet me një krizë valutore, ajo ka nevojë për këmbim valutor dhe besim në treg. Shumica e investitorëve të huaj të Turqisë dhe partnerëve më të rëndësishëm tregtarë janë të vendosur në Evropë. Dhe Erdogan e di se përmirësimi i marrëdhënieve me BE-në kalon përmes Greqisë”, thekson RND.

A do të ketë një marrëveshje greko-turke për emigracionin?

Për këtë arsye, Erdogani është i gatshëm të bëjë lëshime për një çështje që është me rëndësi kyçe për BE-në dhe veçanërisht për Gjermaninë: Ankaraja dhe Athina kanë disa muaj që negociojnë në prapaskenë për disa hapa të përbashkët në lidhje me kufizimin e emigracionit të paligjshëm. Qëllimi është ndalimi i anijeve të kontrabandistëve në Egje, para se të arrijnë në ujërat territoriale greke dhe emigrantët në territorin turk. Një marrëveshje përkatëse mund të nënshkruhet nesër.

“Ky do të ishte një zhvillim i rëndësishëm edhe për BE-në. Një marrëveshje e tillë greko-turke mund të hapë derën e negociatave që synojnë zgjatjen e marrëveshjes së migracionit BE-Turqi 2016”, shton artikulli gjerman./m.j