Izraeli dhe Hamasi drejt marrëveshjes në Gaza? Zbardhet plani për lirimin e pengjeve dhe tërheqjen e ushtrisë

Presidenti amerikan Joe Biden i ka kërkuar Hamasit të pranojë një propozim të ri izraelit për t’i dhënë fund konfliktit në Gaza, duke thënë se “është koha që kjo luftë të përfundojë”.

Propozimi me tre faza do të fillojë me një armëpushim gjashtë-javor, në të cilin ushtria izraelite do të tërhiqet nga zonat e populluara të Gazës.

Pjesë e planit gjithashtu është edhe një “shtim” i ndihmave humanitare, si dhe një shkëmbim të disa pengjeve izraelit me të burgosur palestinezë.

Marrëveshja do të çonte në një “ndërprerje të përhershme të veprimeve ushtarake” dhe një plan të madh rindërtimi për Gazën.

Hamasi tha se e sheh “pozitivisht” propozimin.

Duke folur në Shtëpinë e Bardhë të premten, Biden tha se faza e parë e planit të propozuar do të përfshijë një “armëpushim të plotë “, tërheqjen e forcave të IDF nga zonat e populluara dhe shkëmbimin e pengjeve për të burgosurit palestinezë.

“Ky është me të vërtetë një moment vendimtar,” tha ai. “Hamasi thotë se dëshiron një armëpushim. Kjo marrëveshje është një mundësi për të provuar nëse ata e duan vërtet këtë.”

Armëpushimi, shtoi ai, do të lejojë më shumë ndihma humanitare të arrijnë në territorin e rrethuar, me “600 kamionë që transportojnë ndihma në Gaza çdo ditë”.

Faza e dytë do të kthente të gjithë pengjet e mbetur gjallë, duke përfshirë ushtarët meshkuj.

Më pas, armëpushimi do të vijonte me “ndërprerjen e veprimeve ushtarake përgjithmonë”.

Midis atyre që i kanë kërkuar Hamasit të pajtohet me propozimin ishte Sekretari i Jashtëm i Mbretërisë së Bashkuar, David Cameron, i cili tha në X se grupi “duhet ta pranojë këtë marrëveshje në mënyrë që të shohim një ndërprerje të luftimeve”.

“Ne kemi argumentuar prej kohësh një ndërprerje e luftimeve mund të kthehet në një paqe të përhershme nëse të gjithë jemi të përgatitur për të ndërmarrë hapat e duhur,” shtoi Lord Cameron. “Ta shfrytëzojmë këtë moment dhe t’i japim fund këtij konflikti”.

Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së Antonio Guterres e përshëndeti gjithashtu zhvillimin në një postim në X, i njohur më parë si Twitter. Ai tha se bota kishte “parë shumë vuajtje [dhe] shkatërrim në Gaza” dhe tha se ishte “koha për të ndaluar”.

“Unë mirëpres iniciativën e [Presidentit] Biden [dhe] inkurajoj të gjitha palët që të shfrytëzojnë këtë mundësi për një armëpushim, lirim të të gjithë pengjeve, akses të garantuar të papenguar humanitar [dhe] në fund të fundit një paqe të qëndrueshme në Lindjen e Mesme,” shtoi ai.

Në fjalimin e tij, zoti Biden pranoi se negociatat midis fazave një dhe dy do të ishin të vështira.

Pak ditë më parë, kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu po bënte të ditur se ai ishte në mënyrë të paepur për të rënë dakord për t’i dhënë fund luftës si pjesë e një marrëveshjeje armëpushimi – duke e bërë veçanërisht të rëndësishme referencën e Biden për fundin e luftës.

Ndërsa plani përfshin shumë nga detajet nga raundet e mëparshme, përfundimisht të dështuara të bisedimeve, thirrjet e SHBA-së për një armëpushim të përhershëm duket se janë një lëshim domethënës i bërë për të provuar të tërheqë Hamasin në negociata me kushtet që ata tashmë kanë thënë se do të pajtoheshin. Një armëpushim i përhershëm ka qenë një nga kërkesat kryesore të grupit.

Faza e tretë e propozimit do të shihte kthimin e eshtrave përfundimtare të çdo pengu të vdekur izraelit, si dhe një “plan të madh rindërtimi” me ndihmën e SHBA dhe ndërkombëtare për të rindërtuar shtëpitë, shkollat ​​dhe spitalet.

Në fjalët e tij, Biden pranoi se disa izraelitë – duke përfshirë zyrtarë brenda qeverisë së Izraelit – ka të ngjarë të kundërshtojnë propozimin.

“Unë i kam kërkuar udhëheqjes në Izrael që të qëndrojë pas kësaj marrëveshjeje,” tha ai. “Pavarësisht çfarëdo presioni [politik] që vjen.”

Presidenti amerikan iu drejtua drejtpërdrejt edhe popullit izraelit, duke i thënë se “nuk mund ta humbim këtë moment”.

Veçanërisht, Biden tha se Hamasi tani është degraduar në atë masë sa nuk mund të përsërisë më një sulm të tillë si ai që luftëtarët e tij kryen më 7 tetor – një sinjal i mundshëm për izraelitët se Uashingtoni e sheh luftën të përfunduar.

Në një deklaratë, kryeministri Netanyahu këmbënguli se lufta nuk do të përfundojë derisa të arrihen objektivat e saj, duke përfshirë kthimin e të gjithë pengjeve dhe eliminimin e aftësive ushtarake dhe qeverisëse të Hamasit. Ai tha se plani i fundit do t’i lejonte Izraelit të mbështeste këto parime.

Hamasi, nga ana e tij, tha se e sheh “pozitivisht” propozimin për shkak të thirrjes së tij për një armëpushim të përhershëm, tërheqjen e forcave izraelite nga Gaza, rindërtimin dhe shkëmbimin e të burgosurve.

Grupi tha se ishte i gatshëm të “merrej pozitivisht dhe në mënyrë konstruktive” me çdo propozim të përqendruar në një armëpushim të përhershëm, me kusht që Izraeli “të deklarojë angazhimin e tij të qartë për këtë”.

Një zyrtar tjetër palestinez i njohur me negociatat, i cili ka parë propozimin e ri izraelit, tha se dokumenti nuk përfshinte një garanci se lufta do të përfundonte, dhe as që trupat e IDF do të tërhiqeshin plotësisht nga Gaza.

Propozimi i është transmetuar Hamasit përmes ndërmjetësve me bazë në Katar.

Ndërkohë, Sekretari i Shtetit i SHBA Antony Blinken thirri homologët e tij në Jordani, Arabinë Saudite dhe Turqi në përpjekje për të ndërtuar një mbështetje më të gjerë për propozimin.

Blinken “theksoi se Hamasi duhet ta pranojë marrëveshjen dhe se çdo vend me marrëdhënie me Hamasin duhet të bëjë presion që ta bëjë këtë pa vonesë”, tha të premten mbrëma zëdhënësi i Departamentit të Shtetit, Mattheë Miller.

Përballë rritjes së viktimave civile në Gaza, Presidenti Biden është përballur me kritika në rritje të brendshme mbi nivelin e mbështetjes së SHBA-së për Izraelin dhe thirrjet për të bërë më shumë për të inkurajuar palët ndërluftuese për të negociuar.

Megjithatë, në fillim të kësaj jave, Shtëpia e Bardhë tha se nuk beson se operacionet izraelite në Rafah përbëjnë një “operacion të madh tokësor” që mund të kalojë një vijë të kuqe dhe të shkaktojë një ndryshim të mundshëm në politikën amerikane.

Deklarata erdhi pas një sulmi ajror izraelit dhe zjarri që rezultoi duke vrarë të paktën 45 palestinezë të dielën.

Në një njoftim të veçantë të premten, ligjvënësit amerikanë nga të dyja anët e spektrit politik e ftuan zyrtarisht Netanyahun t’i drejtohej Kongresit në Uashington.

Është e paqartë se kur do të zhvillohet dëgjesa.

Më shumë se 36,000 janë vrarë në të gjithë Gazën që nga fillimi i konfliktit, sipas ministrisë së Shëndetësisë të drejtuar nga Hamasi.

Lufta filloi në tetor kur njerëz të armatosur të Hamasit nisën një sulm të paprecedentë ndaj Izraelit, duke vrarë rreth 1200 njerëz dhe duke marrë 252 pengje./BBC