Ushtria britanike stërvitet në Kenia, shumë gra denoncojnë se janë përdhunuar nga ushtarët: I kanë braktisur fëmijët që lindën

KENIA – Shtatëmbëdhjetë vjeçarja Marian Pannalossy jeton në Archer’s Post, një qytet i vogël 200 milje në veri të Nairobit.

Ajo jeton vetëm dhe është me lëkurë të çelët në një vend ku njerëzit me raca të përziera janë një gjë e rrallë.

“Më quajnë ‘mzungu maskini’, ose një vajzë e bardhë e varfër,” tha ajo për CNN.

“Ata gjithmonë thonë ‘Pse je këtu? Thjesht kërko lidhjet dhe shko te njerëzit e tu. Ju nuk bëni pjesë këtu. Ju nuk duhet të jeni këtu duke vuajtur.”

Marian beson se babai i saj ishte një ushtar britanik, por ajo nuk e ka takuar kurrë. Ajo nuk ia di as emrin.

Marian Pannalossy

Marian është në mesin e një grupi fëmijësh me raca të përziera, nënat e të cilëve thonë se janë ngjizur pas përdhunimit nga ushtarët britanikë që stërviten në Kenia. Nëna e saj, Lydia Juma, ishte në mesin e qindra grave keniane që paraqitën ankesa në ushtrinë e Mbretërisë së Bashkuar gjatë viteve, siç është dokumentuar nga organet në Kenia për të drejtat e njeriut.

“Nuk e di pse po më ndëshkon Zoti. Nuk e kuptoj”, tha Juma mes lotësh në një  dokumentar të vitit 2011, “Përdhunimi i grave Samburu”.

I dashuri i Lydias, me të cilin ajo kishte dy fëmijë më të mëdhenj, e la pasi ajo lindi Marian, një fëmijë nga raca e përzier, sepse përdhunimi është një tabu në kulturën e tyre.

“Në momentin që ai pa që fëmija ishte ‘i bardhë’, iku përgjithmonë,” tha ajo në dokumentar.

Juma vdiq dy vjet pas asaj interviste pa e gjetur kurrë personin që pretendonte se e përdhunoi.

Fëmijë të racës së përzier vazhdojnë të lindin në fshatrat e largëta ku Ushtria Britanike trajnon ushtarët e saj në Kenia.

Njësia e Trajnimit të Ushtrisë Britanike, Kenia (BATUK), e ka selinë në qytetin Nanyuki, rreth 70 milje në jugperëndim të Archer’s Post.

BATUK është aktualisht nën hetim nga Komiteti i Mbrojtjes, Inteligjencës dhe Marrëdhënieve me Jashtë të Asamblesë Kombëtare të Kenias.

Ajo ka mbajtur seanca dëgjimore publike në disa zona ku trupat britanike stërviten dhe ka dëgjuar një sërë ankesash për abuzim, shfrytëzim dhe sulme seksuale nga komunitetet përreth tyre.

Një nga akuzat më të diskutueshme kundër ushtarëve britanikë përfshin rastin e Agnes Wanjiru.

Wanjiru, një grua 21-vjeçare nga Kenia, u zhduk në vitin 2012 pasi hyri në një hotel me ushtarë britanikë, sipas raporteve.

Trupi i saj u gjet më vonë në një gropë septike. Pavarësisht nga një hetim kenian që vendosi ta trajtonte vdekjen e saj si vrasje ushtari britanik i dyshuar i përfshirë në krim nuk është përballur me akuza.

Familja e Wanjiru beson se zyrtarët britanikë janë indiferentë ndaj rastit të saj dhe iu lutën mbretit për ndihmë gjatë vizitës së tij në Kenia.

Një zëdhënës i Komisionit të Lartë Britanik tha se i merr seriozisht të gjitha akuzat e ngritura nga komuniteti dhe do të sigurojë hetime të plota.

“I gjithë aktiviteti seksual që përfshin abuzimin e pushtetit, duke përfshirë blerjen e seksit qoftë në Mbretërinë e Bashkuar apo jashtë saj, është i ndaluar”, tha Komisioni i Lartë Britanik, duke folur në emër të BATUK, në një deklaratë për CNN.

“Ne jemi të përkushtuar të parandalojmë shfrytëzimin seksual në çdo formë dhe të hetojmë dhe mbajmë llogari çdo personel shërbimi që zbulohet se është i përfshirë në të.”

“Djemtë britanikë sillen keq”

Britania i paguan Kenias rreth 400,000 dollarë në vit për të lejuar ushtarët e saj të stërviten në vendin e Afrikës Lindore, kryesisht në zonat e gjera të ruajtjes së kafshëve të egra në qarqet Laikipia dhe Samburu.

Kenia e rinovoi paktin e mbrojtjes në vitin 2021 megjithë kundërshtimin e fortë lokal. BATUK ka një bazë të përhershme trajnimi në Nanyuki.

Puna e komitetit të Mbrojtjes, Inteligjencës dhe Marrëdhënieve me Jashtë ka rinovuar kontrollin e operacioneve të Ushtrisë Britanike në Kenia dhe ka sjellë sërish vëmendjen ndaj rasteve të grave që kanë akuzuar ushtarët për përdhunim gjatë disa dekadave.

Akuzat për përdhunim dhe krime të tjera, përfshirë vrasjen, nga ushtarët britanikë të vendosur atje dhe datojnë që nga vitet 1950.

“Ky për ne është një shembull i djemve britanikë që sillen keq,” tha Marian Mutugi, komisioner për Komisionin Kombëtar të Kenias për të Drejtat e Njeriut.

“Kjo është një çështje e kujdesit për të pambrojturit në shoqërinë tonë, për të cilët kushtetuta jonë thotë se kërkojnë mbrojtje të veçantë.”

Ajo i referohet qindra grave nga komunitetet kryesisht baritore Maasai dhe Samburu që akuzuan Ushtrinë Britanike për përdhunime në vitet 1970 dhe 80.

Ata u përfaqësuan nga avokati britanik Martyn Day në një çështje civile historike në Londër në fillim të viteve 2000.

Ntoyie Lenkanan, 72 vjeç, ishte në mesin e ankuesve në rastin britanik.

Ntoyie Lenkanan

Pothuajse dyzet vjet më vonë, zëri i saj dridhet nga emocionet dhe zemërimi i kontrolluar teksa rrëfen kalvarin e saj.

“Po shkoja të merrja ujë kur më zunë pritë një grup ushtarësh britanikë që ishin fshehur në bar pranë lumit. Njëri prej tyre më kapi dhe më përdhunoi”, tha ajo për CNN.

Ajo ka pritur prej vitesh një njohje zyrtare të shkeljes dhe dëmshpërblimin, por asnjëra nuk ka ardhur.

Disa milje larg shtëpisë së Lenkanan-t, Saitet Noltwalal, e cila është në të 70-at, ulet nën një pemë. Ajo është e verbër dhe e brishtë, dhe për gjithçka mbështetet në familjen e saj.

Saitet Noltwalal

Ajo gjithashtu thotë se u përdhunua nga një ushtar britanik në një kodër pranë shtëpisë së saj disa dekada më parë, por nuk e mban më mend periudhën e saktë.

“Kam pritur një kohë të gjatë dhe nuk mund të përballoj më veten. Nuk do të doja që ajo që më ndodhi t’i ndodhte askujt tjetër”, tha ajo.

Cilësia e saj e jetës u ul pas përdhunimit, pasi ajo abortoi fëmijën dhe humbi shikimin pak më vonë. Disa nga bashkëmoshatarët e saj që akuzuan Ushtrinë Britanike për shkelje seksuale kanë vdekur në pritje të dëmshpërblimit.

Në vitin 2007, Ministria e Mbrojtjes e Britanisë hodhi poshtë pretendimet për përdhunim të paraqitura nga 2,187 gra, mes tyre Lenkanan dhe Noltwalal, duke thënë se “nuk kishte prova të besueshme për të mbështetur asnjë pretendim të vetëm”.

Një hetim i Policisë Ushtarake Mbretërore në atë kohë arriti në përfundimin se shumica e provave keniane dukej se ishin fabrikuar.

Hetuesit në Mbretërinë e Bashkuar nuk kryen teste të ADN-së në asnjë nga 69 fëmijët e racës së përzier që dyshohet se kanë lindur nga përdhunimi nga ushtarët britanikë.

Disa nga gratë dëshmuan në vitin 2009 se ishin përdhunuar nga ushtarët britanikë ndërsa shkonin për punët e tyre.

“Akuza më e tmerrshme e përdhunimit thuhet se ndodhi në tetor 1997 në Archer’s Post, ku 30 gra u përdhunuan në grup nga ushtarët britanikë”, thuhej në raportin e 2009-ës.

Fëmijë të braktisur

Gratë keniane thonë se vazhdojnë të luftojnë për njohje edhe për fëmijët e konceptuar në marrëdhënie konsensuale me ushtarët britanikë.

Generica Namoru, 28 vjeç, thotë se ajo filloi një marrëdhënie konsensuale në 2017 me një ushtar ndërsa punonte në selinë e BATUK në Nanyuki.

“Ai u kthye në MB kur unë isha dy muajshe shtatzënë. Është ai që zgjodhi emrin e saj kur ajo lindi”, tha ajo për CNN.

Namoru thotë se ushtari dërgoi pasaportën e tij dhe informacione të tjera personale për certifikatën e lindjes së të porsalindurit.

Generica Namoru

Vajza e saj Nicole, pesë vjeç, mban mbiemrin e tij, tha ajo për CNN, por ai kurrë nuk e ka mbështetur atë.

Namoru është e papunë dhe duhet të punojë shumë për mirëmbajtjen e saj dhe të Nicole duke shitur ujë të freskët në qytetin gjysmë të thatë ku ata jetojnë.

“Unë jam një grua me një fëmijë ‘të bardhë’. Nuk është e lehtë për familjen time”, tha ajo, duke treguar se Nicole nuk ka sigurim shëndetësor dhe as një shtëpi të përhershme.

“Ajo po vuan pa asnjë arsye. Unë dua që ai të kujdeset për arsimimin, shëndetin dhe strehimin e saj. Asgjë tjeter.”

Ndërkohë, avokati Kabui dhe ekipi i tij kanë ngritur një fushatë crowdfunding për të mbështetur Marian, Nicole dhe “fëmijët e tjerë të braktisur të ushtarëve të Ushtrisë Britanike në Kenia me tarifa arsimore dhe ligjore”, tha ai për CNN.

Namoru thotë se ajo është përpjekur pa sukses që të detyrojë qeverinë Keniane ose Britanike të gjejë ish të dashurin e saj dhe ta detyrojë atë të marrë përgjegjësinë financiare për vajzën e tij.

Komisioni i Lartë Britanik në Nairobi i tha CNN se bashkëpunon me autoritetet lokale për mbështetjen e fëmijëve në pretendimet e atësisë. As Nicole dhe as Marian nuk kanë nënshtetësinë e Mbretërisë së Bashkuar edhe pse ata kualifikohen nëse mund të dëshmojnë se baballarët e tyre janë anglezë.

“Nuk është se këta fëmijë po kërkojnë një biletë falas për në Mbretërinë e Bashkuar. Thjesht po themi se ata meritojnë të marrin kujdes prindëror nga baballarët e tyre që meriton çdo fëmijë”, tha Mutugi nga Komisioni për të Drejtat e Njeriut, duke pretenduar se qeveria britanike nuk kishte treguar interes për zgjidhjen e rasteve.

“Këta fëmijë meritojnë shtetësinë britanike. Ata janë fëmijë britanikë. Etërit e tyre ishin britanikë!” ka thënë Mutugi./Vizionplus.tv